نکات دوران بارداری

زنان باردار در هفته آخر بارداری باید تغذیه صحیح داشته باشند و عادات مناسبی را رعایت کنند تا این هفته را نیز به سلامت بگذرانند . بخشی از باید ها و نباید های هفته های آخر بارداری مربوط به طرز خوابیدن و تغذیه هفته ی آخر بارداری و آمادگی قبل از زایمان طبیعی و سزارین است که در این بخش از نکات دوران بارداری به آن می پردازیم.

نوع زایمان تان را طبیعی می خواهید یا سزارین؟

نکاتی که در هفته آخر بارداری باید رعایت شود به نوع زایمان (طبیعی یا سزارین) بستگی دارد .

برای مثال افرادی که قرار است زایمان طبیعی داشته باشند باید به 3 تا 5 ساعت پیاده روی و فعالیت فیزیکی بپردازند تا فشار روی دهانه رحم و بالا و پایین شدن سر جنین مقداری دهانه رحم را شل کند و زایمان راحت انجام شود.

اما بهتر است قبل از زایمان سزارین فعالیت فیزیکی کم باشد و پیاده روی سبک به علت انعقاد خون در پاها طی بارداری و فشار زیاد رحم روی عروق اندام تحتانی یعنی پاها ، صورت گیرد.

خانم بارداری که می خواهد سزارین شود باید فعالیت فیزیکی کمی داشته باشد وصبح یا عصر نیم ساعت تا 45دقیقه پیاده روی سبک داشته باشد و پایش را از مچ در تختخواب تکان دهد و خم و راست کند.

در کل، بارداری نیازی به استراحت مطلق ندارد وخانم ها مجازند در این دوران به انجام حرکات نرمشی، ایروبیک سبک و استفاده از تردمیل بپردازند.

در هفته آخر بارداری مراقب پوست خود باشید!

یک تا دو هفته آخر بارداری سینه های خود را با ویتامین AD یا روغن بادام تلخ یا روغن زیتون چرب کنید زیرا بعد از زایمان برای شیر دادن، ممکن است پوست آن زخم شود.

پس بهتر است پوست آن را به علت ایجاد نشدن زخم و خونریزی پس از شیردهی همیشه چرب نگه دارید و اگر سینه فرورفته دارید هفته آخر نوک آن را با ماساژ یا شیردوش به طرف بیرون بکشید.

هفته آخر بارداری سینه بند شیردهی بخرید

بهترین زمان برای خریدن سینه بند شیردهی هفته های آخر بارداری است که سینه ها به بزرگ ترین سایز در زمان بارداری می رسند.

اما باز هم بهتر است سینه بند را به علت پر شیر شدن سینه ها پس از زایمان یکی دو سایز بزرگ تر بخرید. سینه بند شیردهی باید جنس نخی و با نوار پهن در زیر آن داشته باشد.

خانم های باردار در هفته های آخر بارداری نباید معده خود را زیاد پر کنند و باید غذای سبک تربخورند زیرا به صورت اورژانس سزارین شوند بهتر است معده خالی باشد . استفاده از مواد سردی در هفته پایانی بارداری به دلیل کاهش احتمال زردی نوزاد توصیه می شود.

آیا رنگ مو در هفته آخر بارداری مجاز است؟

استفاده از رنگ موهای معمولی و دارای آمونیاک در تمام بارداری ممنوع است اما یک بار رنگ کردن مو در هفته آخرخطرناک نیست و خانم ها می توانند این کار را انجام دهند اما بهتر است حتی در هفته آخر نیز موهای خود را با رنگ های بدون آمونیاک رنگ کنند.

در هفته آخر بارداری چند بار دوش مناسب است؟

در هفته آخر بارداری ، دوش گرفتن هر روز یا یک روز در میان به زایمان طبیعی کمک می کند و موجب آمادگی برای رفتن به بیمارستان می شود.

در ایران پزشکان معمولا از هفته 37 و 38 بارداری به بعد استفاده از وان آب را توصیه نمی کنند زیرا اگر در این هنگام کیسه آب پاره شود خانم باردار متوجه آن نمی شود.

اما در خارج از کشور خانم های باردار تا آخرین روز هم می توانند از وان و استخر استفاده کنند. درجه آب برای دوش گرفتن و استخر باید ولرم و به اندازه درجه حرارت بدن باشد.

هفته آخر بارداری وسایلتان را آماده کنید!

یک هفته مانده به موعد سزارین و دو سه هفته مانده به موعد زایمان طبیعی، ساک بیمارستان را آماده کنید و تمام وسایل لازم برای مادر و نوزاد را درون آن قرار دهید و مدارک لازم برای بیمارستان از جمله شناسنامه و کارت ملی خود و همسرتان را در دسترس بگذارید تا مدارک و کارت ها فراموش نشوند و برای بستری شدن مشکلی پیش نیاید.

بعد از زایمان به چند نوع اقلام بهداشتی مانند نوار بهداشتی های بزرگ معمولی، بتادین، الکل سفید، گاز استریل، ملحفه و زیرانداز یکبار مصرف و پودر شوینده ضد حساسیت برای لباس های نوزاد نیاز دارید که می توانید از قبل تهیه کنید .

برای برگشت به خانه نیز یک جفت دمپایی و یک پیراهن آزاد بلند بردارید. برای نوزادتان نیز دو دست لباس، پتو، حوله و ساک حمل نوزاد یا کریر بردارید.

لکه بینی و خونریزی

از علائم شروع دردهای زایمانی ؛ لکه بینی، خونریزی، کاهش حرکات جنین، آبریزش شفاف و کاملا متمایز از ادرار و دردهایی که 30 ثانیه طول بکشند و هر 10 دقیقه یک بار تکرار شوند و با یک ساعت استراحت از بین نروند، هستند .

از دیگر نشانه های موعد زایمان ترشحات از واژن به رنگ قرمز یا قهوه ای هستند.

درد زایمان همیشه در شکم نیست!

درد زایمان حالت ریتمیک دارد و ممکن است در نواحی غیر از زیر شکم مانند بخش های بالایی شکم (زیرا قله رحم بالاست و تقریبا زیر جناغ سینه است ) ، ناحیه کمر ایجاد شود و یا گاهی همراه با حالت تهوع و استفراغ باشد پس در این حالت ها حتما باید به بیمارستان مراجعه کنید.

به حرکات جنین توجه کنید

جنین معمولا بعد از هر وعده غذا باید دو تکان بخوردو در کل روز باید 9 حرکت داشته باشد . اگر جنین حرکتی نداشت مادر باید یک نوشیدنی شیرین بخورد و ببیند در نیم ساعت کودک تکان می خورد یا خیر.

و اگر جنین حرکتی نداشت به بیمارستان برای گرفتن نوار قلب مراجعه کند.در اواخر بارداری حرکات جنین کاهش پیدا می کند و بیشتر حرکات در جا خواهد داشت.

حتما روزی 8 تا 10 لیوان آب بنوشید

مصرف یک فنجان قهوه یا دو تا سه لیوان چای کم رنگ در روز مشکلی ایجاد نمی کند اما بیشتر از این مقدار سبب افزایش تپش قلب می شود.

مصرف ماء الشعیر نیز باید به اندازه باشد زیرا این نوشیدنی ها به دلیل مقدار انرژی زیاد سبب چاقی می شوند پس بهتر است یک بار در هفته مصرف شود.

همچنین مصرف نوشابه های گازدار، چه لایت و چه زیرو نه تنها در هفته آخر بارداری بلکه در کل این دوران اصلا توصیه نمی شود. خوردن دوغ کم نمک نیز که توسط خود فرد تهیه شود مشکلی ندارد .

شیر نیز نوشیدنی است که باید طی بارداری و هفته آخر دو تا سه لیوان در روز نوشیده شود.

برای جلوگیری از ابتلا به پبوست..

یبوست یکی از عمده ترین مشکلاتی است که خانم های باردار در روزهای پایانی با آن مواجه می شوند زیرا حجم رحم و اندازه جنین در این زمان به حداکثر میزان خود می رسدو فشار موضعی روی روده ها افزایش پیدا می کند.

بنابراین در وعده های مختلف از سبزی ها و میوه های تازه و متنوع استفاده کنید و آب کافی بنوشید تا کمتر دچار یبوست شوید تا فشار به کف لگن تان به حداقل برسد.

غذای بودار نخورید!

در روزهای آخر و دوران شیردهی از مصرف غذاهای بودار مثل سیر، پیاز و کلم خودداری کنید زیرا طعم غذا ممکن است وارد شیر شود. بنابراین نوزاد ممکن است نوزاد آن را احساس کند و از شیر مادر زده شود.

در دوران بارداری از مصرف خوراکی های یبوست زا خودداری کنید و از سبزیجات استفاده کنید تا اجابت مزاج تان روان باشد .

تغذیه قبل از سزارین چگونه باید باشد؟

اگر می خواهید سزارین شوید ، روز قبل از زایمان ناهارتان را بخورید و حدود ساعت هفت آش یا سوپ یا غذای بسیار سبک بخورید و تا 12 شب فقط مایعات بنوشید و از 12 شب به بعد کاملا ناشتا باشید زیرا تخلیه معده خانم باردار خیلی کند است .

نا شتا بودن به این دلیل است که احتمال برگشت غذا به داخل ریه هنگام عمل کمتر می شود.

فقط خانم هایی که به دلیل مشکل تیروئید داروی «لووتیروکسین» مصرف می کنند صبح روز عمل باید حدود ساعت چهار یا پنج صبح حتما قرص شان را با یک مقدار خیلی کم آب میل کنند زیرا این موضوع از نظر بیهوشی و ثابت بودن وضعیت قلبی در روز عمل اهمیت دارد.

نمی توان روز قبل زایمان طبیعی را دقیق تعیین کرد اما اگر تازه دردهایتان شروع شد دوش بگیرید و دیگرغذاهای جامد میل نکنید زیرا ممکن است احتیاج به اپیدورال داشته باشید و دچار تهوع و برگشت غذا به داخل ریه شوید بنابراین از زمان شروع درد مایعات، سوپ و غذای خیلی سبک بخورید.

در بعضی زایمان های طبیعی وقتی فرد وارد هفته 40 یا 41 می شود و دردهایش هنوز شروع نشده، برای زایمان نیاز به اینداکشن و آمپول فشار دارد.

در این مواقع فرد باید روز قبل حدود ساعت هفت و هشت شب غذای سبک مثل سوپ، آش و... بخورد و تا 12 شب هم می تواند فقط آب مصرف کند، بعد از 12 هم دیگر نباید چیزی بخورد.

طی زایمان هم اگر لازم باشد می توان برای فرد سرم قندی- نمکی تجویز کرد تا دچار کمبود نشود.

هفته آخر بارداری شب ها در کدام حالت بخوابیم؟

از هفته بیستم بارداری به بعد بهتر است بیشتر روی پهلوی چپ بخوابید زیرا در این حالت فشار روی ورید برگرداننده خون از پاها به سمت کبد و قلب کمتر می شود و خونرسانی به مادر و جنین افزایش پیدا می کند اما اگر نتوانستید به چپ بخوابید بهتر است به پهلوی راست بخوابید.

اگر کمردرد گرفتید برای مدت کوتاه ایرادی ندارد که به پشت بخوابید اما همان گونه بهترین حالت خوابیدن به پهلوی چپ است.

در دوران بارداری اگر چاق هستید و یا دیابت و یا سابقه فشارخون بالا و بیماری قلبی در فامیل دارید هر روز فشار خون خود را اندازه بگیرید . در ماه های آخر نیز از هفته 36 به بعد فشارتان توسط پزشک اندازه گیری می شود.

برای گرفتن فشار خون ابتدا 20دقیقه در حالت نشسته و آرام باقی بمانید و بعد برای گرفتن فشار، دست تان را در سطح قلب تان نگه دارید. ترجیحا از فشارسنج هایی استفاده کنید که روی بازو نصب می شوند.

فشارخون طبیعی در بارداری 13 روی هشت و اگر بیشتر از این مقدار باشد وبا علائمی چون سردرد، سرگیجه، درد قسمت فوقانی شکم، کبد یا حتی معده، تاری دید یا دیدن نقاط نورانی جلوی چشم، تهوع، استفراغ، ورم یکدفعه پاها و... با آن همراه شود باید به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید زیرا ممکن است از یک فشار خیلی عادی به یک فشار خیلی بالا و خطرناک تبدیل شود.

اگر قندخون تان روی مرز است ...

قندخون در هفته 32 و 36 بارداری اندازه گیری می شود ؛ اگردر آن زمان قند خون در حد طبیعی بود نیازی به اندازه گیری ندارد و فقط ممکن است در هفته آخر کمی بالا برود اما اگر فرد دیابتی باشد یا قند خونش در حد مرز باشد پزشک هر 10 روز یک بار قندش را اندازه گیری می کند.

اگر در هفته آخر بارداری کیسه آب پاره شد...

پاره شدن کیسه آب بدین صورت است که یک آب گرم شفاف به صورت غیرارادی از واژن خارج می شود، خارج شدن این آب از واژن مثل ادرار قابل کنترل نیست.

زمان پارگی کیسه آب برای شکم اول 14 تا 20 ساعت طول می کشد تا زایمان انجام شود، برای شکم دوم این زمان هشت تا 14 ساعت است بنابراین هنگام پاره شدن کیسه آب نیازی به عجله نیست اما باید حتما در ساعات اولیه به بیمارستان مراجعه شود.

در صورت پارگی کیسه آب نترسید زیرا فقط حالت اورژانس برای کسانی اتفاق می افتد که جنین شان به پا قرار گرفته است و اگر کیسه آب به طور ناگهانی پاره شود بندناف از کنار باسن جنین لیز می خورد و پایین می آید، این حالت پرولاپس بندناف نام دارد که بسیار خطرناک است

و خانم باردار باید تا رسیدن به بیمارستان در حالت سجده قرار بگیرد زیرا در این حالت فشار سر یا باسن جنین از روی بندناف برداشته می شود. هنگام پاره شدن کیسه آب در حالت ایستاده یا نشسته قرار بگیرید و دیگر نخوابید.

درجه حرارت بدن خود را با دستگاه های تب گیر الکترونیکی یا جیوه ای اندازه بگیرید به صورتی که آن را زیر زبان یا زیر بغل قرار دهید. درجه حرارت زیر زبان نیز دمای واقعی بدن را نشان می دهد ولی اگر آن را زیر بغل گذاشتید باید یک درجه به نتیجه اضافه کنید .

اگر در هفته آخر بارداری دچار ورم ناگهانی شده اید ...

درصورتی که دچار ورم و افزایش وزن ناگهانی شدید به پزشک مراجعه کنید . صبح ها بعد از دستشویی رفتن و قبل از صبحانه با لباس خانه همیشگی تان خود را وزن کنید تا روند افزایش آن بررسی شود.

کمردرد شدید در هفته آخر بارداری

پوشیدن لباس های راحت و سبک و همچنین استفاده از کفش هایی با پاشنه سه سانتی متربرای کاهش کمردرد در روزهای آخر ضروری است . در این زمان باید از انجام کارهای سنگین پرهیز کنید زیرا این کارها علاوه بر آنکه باعث تشدید کمردرد دوران بارداری می شوند، بسیار هم خطرناک هستندوموجب سقط جنین می شود.

بارداری طولانی بی خطر هم نیست!

بارداری بعد از 42 هفته طبیعی نیست و بهتر است زودتر ختم داده شود اما در برخی کشورهای خارجی با استفاده از روشی به نام آمینوسکوپی می توان کیسه آب، رنگ و شفافیت آن را سنجیدو همچنین میزان آب دور جنین و آلوده نشدن آن با مدفوع ، حرکات تنفسی او و نوار قلبش بررسی کرد و اگر جواب همه این آزمایش ها خوب بود می توان اجازه ادامه به بارداری داد

در نژادهای مختلف مدت زمان مجاز برای صبر کردن تا زایمان ، متفاوت است مثلا در سیاه پوست ها 39 هفته است و در کشور ما نیز نمی توان جنین را تا 42 هفته در شکم مادر نگه داشت.